Σπορ, ευέλικτο και… απαραίτητο Δημοσιεύτηκε σε: Ενδύματα
Στην Αμερική το λένε “sport jacket”, στη Βρετανία “sport coat”, στην Ελλάδα οι παλαιοί ράφτες το λένε «μονό σακάκι» ενώ το Μονόπετο έχει εισαγάγει τον όρο «ορφανό». Δεν έχει και τόση σημασία πώς θα επιλέξετε να αποκαλείτε το σπορ σακάκι, το σημαντικό είναι ότι αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο κάθε ολοκληρωμένης ανδρικής γκαρνταρόμπας. Γεννημένο στην ανατολική Αγγλία, στα μέσα του 17ου αιώνα, αρχικά φτιαγμένο για κυνήγι, ψάρεμα και άλλες υπαίθριες δραστηριότητες των Βρετανών αριστοκρατών, το sport coat συντροφεύει κάθε καλοντυμένο άντρα εδώ και πάνω από 300 χρόνια.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, απαντώντας πρώτα στην ερώτηση «τι είναι ένα σπορ σακάκι». Προφανώς, δεν μιλάμε για κοστούμι. Το κοστούμι αποτελείται από παντελόνι και σακάκι, φτιαγμένα από το ίδιο τόπι ύφασμα. Το σπορ σακάκι είναι αυτόνομο, φοριέται με διαφορετικά, εξίσου «ορφανά», παντελόνια. Ένα σακάκι κοστουμιού μπορεί να φορεθεί «σπασμένο» με διαφορετικό παντελόνι, όμως όποιος το αποπειραθεί θα πρέπει πρώτα να έχει εντρυφήσει στην τέχνη του spezzato. Επίσης, ένα σπορ σακάκι δεν είναι blazer, αφού το δεύτερο έχει δικά του ειδοποιά στοιχεία.
Αν θέλαμε να κάνουμε μια λίστα με τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ένα σπορ σακάκι, στην πρώτη θέση θα βάζαμε την ύπαρξη μοτίβου. Σε αντίθεση με το blazer που είναι συνήθως μονόχρωμο σκούρο μπλε, το σπορ σακάκι, συχνά, διαθέτει μοτίβα. Έντονα και μεγάλα, τα οποία θα ήταν υπερβολικά σε ένα κοστούμι, αλλά βρίσκουν τη θέση που τους αξίζει και τα αναδεικνύει σε ένα sport coat. Μεγάλα καρό, χορταστικά houndstooth και herringbone και εντυπωσιακά windowpane κάνουν τα σπορ σακάκια μοναδικά, διασκεδαστικά και εξαιρετικά ευέλικτα.
Με δύο μόνο κοστούμια (ένα καλοκαιρινό και ένα χειμερινό) και την ύπαρξη κάποιων σπορ σακακιών, μια ανδρική γκαρνταρόμπα μπορεί να θεωρηθεί πλήρης. Το «ορφανό» σακάκι είναι πολύ πιο ευέλικτο από ό,τι ένα κοστούμι, καθώς μπορεί να φορεθεί με περισσότερους συνδυασμούς. Για παράδειγμα, με γραβάτα είναι ό,τι πρέπει για ένα επαγγελματικό ραντεβού, ενώ με ένα ζιβάγκο για μπύρες με φίλους. Το κοστούμι «φωνάζει» επισημότητα, ενώ το σπορ σακάκι «παίζει» σε όλα τα επίπεδα. Δεν θα ήταν υπερβολή να το χαρακτηρίσουμε ως τον «ελβετικό σουγιά» της ανδρικής κλασικής ένδυσης.
Η ιστορία
Το πρώτο σπορ σακάκι γεννήθηκε στο Norfolk της Αγγλίας και σχεδιάστηκε για κυνήγι, εξ’ ου και sport coat. Το Norfolk coat (ή jacket), ο πατέρας όλων των σπορ σακακιών, φτιάχτηκε για να αντέχει το κρύο και τη βροχή, να χαρίζει ελευθερία κινήσεων ώστε να διευκολύνει τη σκόπευση ενώ έφερε πολλές και μεγάλες τσέπες για να μπορεί ο ιδιοκτήτης του να κουβαλά φυσίγγια, δολώματα ή ό,τι άλλο χρειαζόταν για το… σπορ του.
Mε τα χρόνια έχασε κάποια από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, όπως τη ζώνη, τις μεγάλες εξωτερικές τσέπες κλπ, όμως ο χαρακτήρας του παρέμεινε ακέραιος. Ήταν, είναι και θα είναι ένα σπορ σακάκι. Μπορεί πλέον να φοριέται εντός πόλεως, και ο ιδιοκτήτης του να κυνηγά… θέση για να παρκάρει και όχι μπεκάτσες, αλλά η λειτουργικότητα του συνεχίζει να είναι απελευθερωτικά απολαυστική και αδιαπραγμάτευτα κομψή.
Τα υφάσματα
Τα πρώτα σπορ σακάκια φτιάχτηκαν με tweed, το θρυλικό σκληροτράχηλο ύφασμα με την ιδιαίτερη υφή που παραμένει ως και σήμερα η νούμερο ένα επιλογή για τη ραφή ενός χειμωνιάτικου sport coat. Στον χειμώνα όμως, και δη τον ελληνικό, ταιριάζουν και άλλα πιο ελαφριά υφάσματα, όπως το flannel, το κοτλέ και το απλό worsted μαλλί. Για τις μεταβατικές περιόδους (άνοιξη-φθινόπωρο), ένα βαμβακερό ύφασμα είναι εξαιρετική επιλογή, ενώ για τις ημέρες του καλοκαιριού που μπορούν να «σηκώσουν» σακάκι υπάρχουν λινά και μάλλινα (fresco, hopsack) υφάσματα τα οποία επιτρέπουν στον αέρα να τα διαπεράσει και να μας δροσίσει. Φυσικά, το καλοκαίρι δεν αγαπά τόσο τα μοτίβα, ενώ ο χειμώνας τα λατρεύει, και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να υπάρχει στο πίσω μέρος του μυαλού σας, κάθε φορά που αναζητάτε ένα καινούριο σπορ σακάκι.
Με τι συνδυάζεται
Όπως προαναφέραμε, το σπορ σακάκι είναι πολύ πιο ευέλικτο από ένα κοστούμι γιατί επιτρέπει περισσότερους συνδυασμούς τόσο σε χρώματα, όσο και σε υφάσματα. Μάλλινα, κοτλέ, ακόμη και denim (τζιν δηλαδή) παντελόνια είναι ιδανικοί σύντροφοί για ένα χειμωνιάτικο sport coat, ενώ βαμβακερά khakis και chino καθώς και λινά υφάσματα κάνουν άριστη παρέα με τα ανάλαφρα καλοκαιρινά σας σπορ σακάκια.
Σχετικά με τα κομμάτια μέσα από το σακάκι, και εδώ οι επιλογές «ανοίγουν»: Ζεστά ζιβάγκο τον χειμώνα και ανάλαφρα πουκάμισα, φορεμένα ανοιχτά χωρίς γραβάτα, το καλοκαίρι χαρίζουν στο σπορ σακάκι τη χαλαρότητα και την ανεμελιά που το έκαναν τόσο αγαπητό.
Το ίδιο ισχύει και για τους τύπους των υποδημάτων: Μποτάκια και χαμηλά παπούτσια με έντονο broguing, τα οποία δεν συνάδουν και τόσο με την επισημότητα ενός κοστουμιού βρίσκουν το τέλειο ταίρι τους σε έναν συνδυασμό παντελονιού-σπορ σακακιού.
Πότε φοριέται
Στις ημέρες μας, οποιοσδήποτε φοράει σακάκι θεωρείται επίσημα ντυμένος. Αν δε, φοράει και πουκάμισο με γραβάτα, ε, τότε πλέον έχει «ντυθεί γαμπρός»! Αν κέρδιζα ένα ευρώ για κάθε φορά που μου έχουν κάνει το κομπλιμέντο «ωραίο κοστούμι» ενώ φορούσα σπορ σακάκι με διαφορετικού χρώματος παντελόνι, τώρα θα ήμουν… εισοδηματίας.
Το σπορ σακάκι είναι το κομμάτι-πασπαρτού της κλασικής ανδρικής γκαρνταρόμπας για τον πολύ απλό λόγο: Με πουκάμισο και γραβάτα είναι επαρκέστατο για το γραφείο, ενώ χωρίς τη γραβάτα μπορεί να καλύψει κάθε περίσταση, από ένα πρώτο ραντεβού σε ένα καλό εστιατόριο, μέχρι μια εξόρμηση στην εξοχή και κοψίδια στη θράκα σε ταβέρνα με βελέντζες στους τοίχους.
Αν εξαιρέσουμε «πραγματικά» επίσημες περιστάσεις, όπως δεξιώσεις, υψηλά επαγγελματικά ραντεβού και κηδείες, όπου το κοστούμι επιβάλλεται, τότε το σπορ σακάκι μπορεί να φορεθεί κυριολεκτικά παντού.
Έχω έναν πολύ καλό φίλο, ο οποίος διαθέτει πάνω από 20 bespoke κοστούμια. Μόνο κοστούμια, ούτε ένα σπορ σακάκι. Συνηθίζω να τον πειράζω, λέγοντάς του ότι η συλλογή του είναι φτωχή και μονότονη. Αν και υπερβάλλω, έως ενός σημείου, φρονώ ότι έχω δίκιο. Δεν μπορείς να πας με three-piece-suit στα Ζαγοροχώρια και με black tie στο γήπεδο. Καμία γκαρνταρόμπα δεν μπορεί να θεωρηθεί ολοκληρωμένη αν δεν έχει ενδύματα για κάθε περίσταση. Το σπορ σακάκι είναι αυτό το ένδυμα, ένα «πολυεργαλείο» που εγγυάται ότι μπορεί να φορεθεί σχεδόν παντού. Ο «ελβετικός σουγιάς» της ανδρικής κλασικής ένδυσης.