Η ιστορική και πολιτιστική γλώσσα του κοστουμιού Δημοσιεύτηκε σε: Προτάσεις

Για ποιον λόγο ένα κοστούμι φορεμένο με αθλητικά sneakers θεωρείται στιλιστικό «λάθος», ενώ με ένα ζευγάρι δερμάτινα oxfords όχι; Γιατί το να φορέσει κάποιος πουκάμισο και γραβάτα μέσα από το δερμάτινο jacket του είναι επίσης «λάθος», μα αν το συνδυάσει με ένα t-shirt και jeans απολύτως συμβατό;

Τα ενδύματά μας δεν είναι απλά κομμάτια υφάσματος, ενωμένα μεταξύ τους με κλωστές. Κουβαλούν την ιστορία, την αισθητική και την πολιτιστική γλώσσα επικοινωνίας για την οποία αρχικά κατασκευάστηκαν.

Όπως το δερμάτινο Perfecto φτιάχτηκε για τους αναβάτες μοτοσυκλέτας και το σπορ σακάκι tweed για κυνήγι και υπαίθριες δραστηριότητες, έτσι και το business κοστούμι κατασκευάστηκε για τον άντρα της πόλης.

Η γνώση της ιστορίας των ενδυμάτων και των υποδημάτων που επιλέγουμε να φορέσουμε, δεν μας βοηθά μόνο να κατανοήσουμε το ιστορικό υπόβαθρό τους, αλλά και να συνθέτουμε πιο αρμονικούς και εν τέλει κομψούς συνδυασμούς.

Προσωπικά, δεν μου «κάθεται» καλά όταν βλέπω άντρες να φοράνε business κοστούμια χωρίς γραβάτα. Κάτι μου κλοτσάει και αυτό λογικά είναι η απουσία σύνδεσης με την πολιτιστική τους γλώσσα.

Το σκούρο worsted κοστούμι (κοστούμι σημαίνει παντελόνι και σακάκι κομμένα και ραμμένα από το ίδιο τόπι ύφασμα) αποτελεί τη «στολή εργασίας» των πολιτικών και των επαγγελματιών όλου του πλανήτη γιατί επικοινωνεί αξιοπρέπεια, αξιοπιστία και σοβαρότητα. Η γραβάτα έρχεται να «δέσει» νοηματικά αυτή την προσπάθεια.

Η απουσία γραβάτας επικοινωνεί χαλαρότητα και ανεμελιά, κάτι που πάει εντελώς κόντρα στην γλώσσα του business κοστουμιού. Είναι σαν κάποιος να συστήνεται ως «ερασιτέχνης χειρουργός» ή «αυτοδίδακτος αρχιτέκτονας».

Την ίδια ώρα, υπάρχουν δεκάδες σακάκια που μπορούν να φορεθούν χωρίς γραβάτα. Από το κλασσικό navy blazer ή ένα σπορ με μοτίβο, μέχρι γκοφρέ seersucker και τσαλακωμένα λινά τους πιο ζεστούς μήνες.

Με λίγη προσοχή στο κολάρο του πουκαμίσου το οποίο, όταν δεν υπάρχει γραβάτα, πρέπει να στέκεται σωστά και αυτόνομο για να δώσει σχήμα και μορφή, είναι δυνατόν κάποιος να πετύχει εξαιρετικά συγκροτημένους συνδυασμούς. Σημαντική διευκρίνιση: το πουκάμισο θα πρέπει να είναι φτιαγμένο εξαρχής για να φορεθεί χωρίς γραβάτα: Να φέρει γιακά που να στέκεται μόνος του όρθιος, χωρίς την υποστήριξη του λαιμοδέτη. Τέτοια πουκάμισα είναι τα button–down ή τα one-piece-collar.

Ας περάσουμε και στην άλλη όχθη τώρα. Όσο παράταιρος είναι ο συνδυασμός αθλητικών υποδημάτων με κοστούμι ή σακάκι, τόσο και ακόμη περισσότερο είναι ο συνδυασμός ενός δερμάτινου jacket μοτοσυκλέτας με ένα ψηλοκάβαλο παντελόνι με πιέτες, φτιαγμένο από ένα «πενιέ» μάλλινο ύφασμα S150s. Τα δυο αυτά στοιχεία έρχονται σε πλήρη αντίθεση μεταξύ τους.

Το δερμάτινο MC jacket φορέθηκε από τους πρώτους μηχανόβιους και έγινε διάσημο από τον Μάρλον Μπράντο στον «Ατίθασο». Γεννήθηκε για να συνοδεύει jeans, εργατικές δερμάτινες μπότες και t-shirt, όχι sartorial παντελόνια, πουκάμισα και γραβάτες.

Τα απλά λευκά βαμβακερά t-shirt υιοθετήθηκαν πρώτη φορά από το πολεμικό ναυτικό των ΗΠΑ για να μην ξεπροβάλουν οι τρίχες του στήθους των ναυτών από τις στολές τους. Γι’ αυτό και η λαιμόκοψή τους ονομάζεται crew neck, του πληρώματος δηλαδή. Το καλοκαίρι, όμως, όταν έκαναν δουλειές στο πλοίο, πολλοί ναύτες φορούσαν μόνο το t-shirt, μια συνήθεια που μετέφεραν και στη ζωή τους ως πολίτες. Έτσι τα λευκά αυτά μπλουζάκια καθιερώθηκαν ως ένα ένδυμα εργασίας, παντελώς ανεπίσημο. Εάν ένα απλό βαμβακερό t-shirt συνδυαστεί με κάποιο άλλο ένδυμα που δεν «μιλάει την ίδια γλώσσα», το αποτέλεσμα δεν θα έχει πολιτιστική συνάφεια.

Τα jeans και τα δερμάτινα jackets είναι πολύ πιο όμορφα όταν συνοδεύουν το ένα το άλλο. Αντίστοιχα, το σκούρο κοστούμι μας όταν το φοράμε με γραβάτα και τα αθλητικά μας παπούτσια όταν τα φοράμε με φόρμες. Δεν είναι και κβαντομηχανική.

Ας δούμε και μερικά παραδείγματα:

Στενά κοστούμια

Το κοστούμι, όπως το ξέρουμε σήμερα, είναι απόγονος του lounge suit, του ενδύματος δηλαδή της εργατιάς. Αυτό φορούσαν οι υπάλληλοι γραφείου αλλά και οι εργάτες όταν οι αριστοκράτες της Βρετανίας ήταν πιστοί στα frock coats και τα ημίψηλα καπέλα τους. Οι γαλαζοαίματοι, φορούσαν κοστούμι μόνο για να κάνουν σπορ στην εξοχή (δηλαδή, κυνήγι, ψάρεμα και σκοποβολή). Όταν βρίσκονταν στην πόλη για δουλείες επέλεγαν το μακρύ σκούρο frock coat τους, συνδυασμένο συνήθως με γκρι ριγέ ή καρό παντελόνι. Το κοστούμι, συνεπώς, ήταν ένα σπορ και εργατικό ένδυμα φτιαγμένο για να μπορεί αυτός που το φοράει να εργάζεται, να καβαλάει άλογο και να κυνηγά.

Τα κοστούμια που βλέπουμε σήμερα γύρω μας με τα στενά και κοντά σακάκια και τα στενά, χαμηλοκάβαλα και κοντά παντελόνια «δεν μιλάνε την ίδια γλώσσα» με τους προγόνους τους, γι’ αυτό και φαίνονται τουλάχιστον ακαλαίσθητα.

Αν δεν μπορείς να κινηθείς, να εργαστείς ακόμη και να χορέψεις άνετα μέσα στο κοστούμι σου, τότε απλά δεν φοράς κοστούμι αλλά κάτι άλλο.

Αθλητικά παπούτσια (όταν συνδυάζονται με κοστούμι)

Μιλάμε προφανώς για δυο παντελώς διαφορετικά πράγματα. Το ένα είναι ένδυμα για επαγγελματικούς και κοινωνικούς σκοπούς και το άλλο για γυμναστική. Είναι από άλλους κόσμους. Δεν μιλάνε σε καμία περίπτωση την ίδια «γλώσσα» και ούτε πρόκειται να τη μιλήσουν ποτέ. Είναι σαν τη μαρμελάδα φράουλα και το κοκορέτσι. Εξαιρετικά κατά μόνας, αλλά δεν θα έπρεπε να βρίσκονται μαζί σ’ ένα πιάτο.

Στην ίδια κατηγορία βρίσκονται και τα ανδρικά υποδήματα που προσπαθούν να ενώσουν αυτούς τους κόσμους. Είμαι σίγουρος ότι κάπου τα έχετε δει. Μιλώ για αυτά που το πάνω μέρος είναι σαν κλασικό ανδρικό παπούτσι (τύπου oxford, derby ή loafer) και την ίδια ώρα η σόλα τους είναι λευκή, λαστιχένια ,αθλητική. Το τέρας του Φράνκεσταϊν της ανδρικής υπόδησης και λίγα λέω.

O συνδυασμός σακακιού ή κοστουμιού με t-shirt

Όπως προανέφερα, το t-shirt είναι ο ορισμός του casual ενδύματος. Όταν καλείται να συνδυαστεί με ένα σακάκι ή ένα κοστούμι, η «επικοινωνία» χάνεται. Υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί να δουλέψει αυτή η συνεργασία, αλλά θα πρέπει το t-shirt να μην είναι ένα απλό «μακό», αλλά κάτι πιο προσεγμένο, ένα πλεχτό βαμβακερό ας πούμε ή ένα μάλλινο. Να διαθέτει μια κάποια υφή και να μπορεί να σταθεί κάτω από το σακάκι.

Ευελπιστώ αυτό το κείμενο να βοήθησε και να ξεκαθάρισε μερικά θολά σημεία.