Το παλιό σακάκι μου το διπλοσταυροκουμπωτό Δημοσιεύτηκε σε: Ενδύματα

Μέσα από τα υφάσματα, τα μοτίβα, τις διαφορετικές σχολές ραπτικής και τα χρώματα η κλασική ανδρική ένδυση επιτρέπει στον καθένα να διαμορφώσει το προσωπικό του στιλ. Δύο άντρες μπορούν να ντύνονται κλασικά και την ίδια στιγμή να διαθέτουν εντελώς διαφορετικό στιλ. Φανταστείτε, παραδείγματος χάριν, έναν Ιταλό δανδή με λευκό παντελόνι και ροζ σακάκι και έναν Νορβηγό καθηγητή με καφέ κοτλέ κοστούμι. Παρά το γεγονός ότι και οι δύο είναι ντυμένοι κλασικά, η προσωπική τους αισθητική διαφέρει τόσο όσο η μέρα με τη νύχτα.

Αυτή είναι η μεγάλη ελευθερία που προσφέρει το κλασικό στιλ, μια ελευθερία που βασίζεται από τη μία στα πολυάριθμα στοιχεία που προαναφέραμε και από την άλλη στη λακωνικότητα των επιλογών του όσον αφορά στο σχέδιο. Τι εννοώ; Ουσιαστικά, υπάρχουν μόνο δυο τύποι σακακιών (και κατά συνέπεια κοστουμιών) στο σύμπαν της κλασικής ανδρικής ένδυσης: το μονόπετο (από όπου έχει πάρει και την ονομασία του ο ιστότοπος που διαβάζετε αυτή τη στιγμή) και το σταυρωτό. Μπορεί κάποιος να διαλέξει μέσα από χιλιάδες υφάσματα, κουμπιά και φόδρες, αλλά στο τέλος το σακάκι του θα είναι είτε μονόπετο είτε σταυρωτό. Τόσο απλά. Στο κείμενό μου με τον τίτλο Σακακολόγιον μπορείτε να διαβάστε για τις διαφορές και τις ομοιότητες μεταξύ των δύο τύπων, αλλά σήμερα θα ασχοληθούμε αποκλειστικά με το σταυρωτό. Το σταυροκουμπωτό, το διπλοσταυροκουμπωτό που λέει και το παλιό λαϊκό τραγούδι τους στίχους του οποίου έγραψε το 1979 ο Κώστας Ψυχογιός.

Το σταυρωτό σακάκι, double breasted ή DB εν συντομία στα αγγλικά και doppiopetto στα ιταλικά, αποτελεί θεμέλιο του κλασικού στιλ πάνω από 200 χρόνια. Για ένα μακρύ διάστημα είχε εξαφανιστεί από τις βιτρίνες των καταστημάτων. Αρχικά, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου για λόγους εξοικονόμησης υλικών (το σταυρωτό σακάκι απαιτεί περισσότερο ύφασμα για τη ραφή του από το μονόπετο) κι έπειτα επειδή χαρακτηρίστηκε «ντεμοντέ» από τους… influencer της εποχής οι οποίο – διαχρονικά – ταλαιπωρούνται από μια νοσηρή εμμονή με το «νεανικό» και το «μοντέρνο»… φευ! Προφανώς, οι λάτρεις του κλασικού στιλ, σε αντίθεση με τις μάζες, αντιστάθηκαν σε αυτά τα καλέσματα και τα σταυρωτά σακάκια ουδέποτε εγκατέλειψαν τις γκαρνταρόμπες τους.
Τα τελευταία χρόνια, εξ όσων παρατηρώ, φαίνεται ότι επιστρέφουν δειλά – δειλά στις βιτρίνες καθώς βρισκόμαστε εν μέσω μιας μικρής μεν αλλά παγκόσμιας στροφής του καταναλωτικού κοινού σε ένα πιο κλασικό στιλ ένδυσης.

Το σταυρωτό σακάκι, κατ’ επέκταση και το κοστούμι με σταυρωτό σακάκι, είναι ένα «κλικ» πιο επίσημο από το μονόπετο. Τα μυτερά πέτα (peaked lapels) του, το γεγονός ότι πρέπει να το έχουμε πάντα κουμπωμένο και η ναυτική καταγωγή του αποπνέουν μια «αρχοντιά», ένα «κιμπαριλίκι» θα έλεγα που το διαφοροποιεί από το πιο σπορ μονόπετο. Κατά την ταπεινή άποψη του γράφοντα, καμία ανδρική γκαρνταρόμπα δεν είναι πλήρης αν δεν περιλαμβάνει τόσο σταυρωτά όσο και μονόπετα σακάκια. Άλλωστε, όπως προανέφερα, δυο τύπους σακακιών διαθέτουμε όλους και όλους. Αν κάποιος απορρίψει τον έναν, απευθείας καταργεί το 50% των επιλογών του. Τα μαθηματικά είναι αμείλικτα.

Πολλοί είναι όμως οι άνδρες που διστάζουν να προσθέσουν τα σταυρωτά στο «οπλοστάσιο» τους. Είναι λογικό και αναμενόμενο. Τα σταυρωτά δέχονται εδώ και χρόνια μια επίθεση από διάφορους που υποστηρίζουν ότι είναι «ξεπερασμένα» και κυρίως ότι «δεν πάνε σε όλους». Ψέματα και κακοήθειες, κύριοι! Προφανώς, αν ένας άντρας είναι ψηλός και αδύνατος θα του πηγαίνουν όλα, όμως αυτό δε σημαίνει ότι οι λιγότερο τυχεροί δεν μπορούμε να τα απολαύσουμε. Ειδικά για τους βραχύσωμους κυρίους έχω ήδη γράψει έναν σχετικό οδηγό εδώ και για τους εύσωμους εδώ.
Θυμηθείτε λίγο τις ταινίες του παλιού ελληνικού κινηματογράφου, ηθοποιοί όπως ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, ο Ορέστης Μακρής και ο Παντελής Ζερβός φορούσαν συνεχώς κοστούμια με σταυρωτά σακάκια. Μόνο μοντέλα δεν τους λες!

Ας δούμε τώρα λίγο και τις παραλλαγές που μπορεί να έχει ένα σταυρωτό σακάκι, οι οποίες επικεντρώνονται κυρίως στα κουμπιά και στο πιο από αυτά είναι λειτουργικό, ήτοι κουμπώνει και δεν είναι διακοσμητικό. Για να αναλύσουμε αυτό το ζήτημα θα χρησιμοποιήσουμε την αγγλική μέθοδο, η οποία πλέον είναι και η διεθνής. Από εδώ και πέρα στο κείμενο το σταυρωτό σακάκι θα αναφέρεται με τα αρχικά DB (double breasted) και θα ακολουθεί το σύστημα κουμπώματος με αριθμούς. Παραδείγματος χάρη 6Χ2, όπου έξι είναι τα ορατά εξωτερικά κουμπιά του σακακιού (τα περισσότερα σταυρωτά έχουν και ένα εσωτερικό κουμπί το οποίο είναι λειτουργικό) και δύο τα εξωτερικά λειτουργικά κουμπιά. Άρα, ένα DB 6X2 είναι ένα σταυρωτό σακάκι με έξι εξωτερικά κουμπιά εκ των οποίων τα δυο είναι λειτουργικά. Συνεπακόλουθα, ένα DB 6X1 είναι ένα σταυρωτό σακάκι με έξι εξωτερικά κουμπιά και μόνο ένα λειτουργικό.

Αυτές οι παραλλαγές στο κούμπωμα δίνουν τη δυνατότητα στον καθένα να πειραματιστεί και να ανακαλύψει ποια ταιριάζει περισσότερο στο σώμα αλλά και το στιλ του. Ένας άντρας που θέλει να φαίνεται ψηλότερος, ας πούμε, μπορεί να επιλέξει ένα DB 6Χ1 καθώς το χαμηλό σημείο που κουμπώνει το σακάκι μακραίνει τη γραμμή του πέτου και χαρίζει – φαινομενικά – κάποια εκατοστά, ενώ ένας πολύ ψηλός άντρας μπορεί εύκολα να υποστηρίξει ένα DB 8X2.

Να σημειώσω μόνο ότι στην αγορά κυκλοφορούν περισσότερο τα DB 6X2 και αν επιθυμείτε κάτι διαφορετικό η καλύτερη λύση είναι, με οδηγό τον χάρτη του Μονόπετου, να αναζητήσετε έναν παραδοσιακό ράφτη ώστε να μπορέσετε να πραγματοποιήσετε κάθε σας επιθυμία και μάλιστα στα μέτρα σας με το ύφασμα της επιλογής σας.

Οι περιορισμοί

Όπως και κάθε άλλο στοιχείο στο σύμπαν της κλασικής ανδρικής ένδυσης, έτσι και τα σταυρωτά σακάκια υπόκεινται σε κάποιους περιορισμούς. Αφού πρώτα σημειώσω ότι αυτοί οι περιορισμοί ή «κανόνες» δεν υφίστανται ώστε να φιμώσουν τη δημιουργικότητα και την έκφρασή μας αλλά το αντίθετο, για να μας βοηθήσουν να απελευθερωθούμε εκμεταλλευόμενοι το 100% των δυνατοτήτων μας, προχωρώ στο παρασύνθημα. Το σταυρωτό σακάκι πρέπει να είναι πάντα κουμπωμένο. Οι παλαιότεροι το κρατούσαν κουμπωμένο ακόμη και όταν κάθονταν, συνήθεια που βρίσκω λίγο άβολη. Προσωπικά, τα σακάκια μου τα έχω κουμπωμένα μόνο όταν είμαι όρθιος, τόσο τα σταυρωτά όσο και τα μονόπετα.

Ο δεύτερος περιορισμός είναι περισσότερο αισθητικός. Όπως προανέφερα, τα σταυρωτά σακάκια είναι ένα «κλικ» πιο επίσημα από τα μονόπετα. Αυτό σημαίνει ότι με τη μεγάλη και ιδιαίτερη εξαίρεση του σταυρωτού blazer σπάνια τα βλέπουμε ως μονά σακάκια παρά τα συναντάμε πιο συχνά ως μέρος κοστουμιών. Το μονό σπορ σταυρωτό σακάκι είναι λίγο… οξύμωρο. Φυσικά, οι γείτονες μας εκ Δυτικών, οι Ιταλοί, διαφωνούν καθέτως, διαγωνίως και παραλλήλως με αυτό και ο διάσημος επιχειρηματίας και δανδής Lino Ieluzzi στηρίζει κυριολεκτικά το προσωπικό του στιλ σε μονά σταυρωτά σακάκια. Προσωπικά, δεν με ενοχλούν καθόλου τα μονά σταυρωτά σακάκια με μια μόνο εξαίρεση η οποία είναι σχετική με το ύφασμα. Ενώ δεν θα είχα κανένα πρόβλημα να φορέσω ένα σταυρωτό ραμμένο από φίνο worsted μαλλί ή αεράτο λινό δεν μπορώ καν να διανοηθώ ένα σταυρωτό σε ύφασμα tweed. Νομίζω ότι το tweed είναι μόνο για μονόπετα σακάκια ή και κοστούμια. Η ιστορία του και η καταγωγή του το κάνουν αυτό σαφές.

Τέλος είναι το πουκάμισο. Συγκεκριμένα, ο γιακάς του. Υπάρχουν ορισμένοι που υποστηρίζουν ότι το σταυρωτό σακάκι φοριέται μόνο με κλασικό γιακά και οι spread πρέπει να αποφεύγονται. Θεωρώ ότι αυτός σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να ληφθεί ως γενικός κανόνας. Ο γιακάς του πουκαμίσου σχετίζεται με το σχήμα του προσώπου και την αισθητική του καθενός. Φορέστε το με όποιον γιακά πουκαμίσου θέλετε, ακόμη και χωρίς γραβάτα, μόνο αποφύγετε αυτούς με κουμπάκια (button-down). Τα πουκάμισα με τον εν λόγω γιακά είναι εκ φύσεως sport και casual και δεν συνάδουν με το πιο επίσημο σταυρωτό σακάκι.
Κύριοι, είτε είστε ψηλοί και αδύνατοι είτε, όπως ο γράφων, κοντοί και στρουμπουλοί αγκαλιάστε τα σταυρωτά σακάκια. Είναι κομψά, διαφορετικά και αποτελούν το 50% των επιλογών μας.