Η πιο συχνή ερώτηση που δεχόμαστε εδώ στο Μονόπετο αφορά το κόστος ραφής ενός κοστουμιού. Απολύτως λογικό. Η δυσκολία έγκειται στην απάντηση, καθώς αυτή είναι εξαιρετικά σύνθετη. Σ’ αυτό το κείμενο θα καταγράψουμε τους παράγοντες που διαμορφώνουν την τελική τιμή ενός επί παραγγελία κοστουμιού. Αφού πρώτα θυμίσουμε ότι το κοστούμι αποτελείται από ένα σακάκι κι ένα παντελόνι φτιαγμένα από το ίδιο τόπι υφάσματος, ας προχωρήσουμε στην ανάλυση.
Τρεις είναι οι βασικοί παράγοντες που διαμορφώνουν την τελική τιμή ενός επί παραγγελία κοστουμιού:
1. Το κόστος του υφάσματος
2. Η αμοιβή του ράφτη
3. Τα πρόσθετα στοιχεία
Ας ξεκινήσουμε από τον τελευταίο παράγοντα, τα πρόσθετα στοιχεία. Όπως αναφέραμε παραπάνω, ένα κοστούμι αποτελείται συνήθως από ένα σακάκι κι ένα παντελόνι προερχόμενα από το ίδιο τόπι υφάσματος. Εφόσον όμως επιθυμούμε ένα three-piece-suit, δηλαδή ένα κοστούμι που να περιλαμβάνει και γιλέκο, τότε η τιμή αυξάνεται. Λογικό, καθώς απαιτείται παραπάνω ύφασμα αλλά και επιπρόσθετη εργασία από τον ράφτη μας. Το ίδιο ισχύει και όταν θέλουμε να ράψουμε δύο παντελόνια -κάτι που προτείνουμε ανεπιφύλακτα- προσθέτοντας μ’ αυτόν τον τρόπο επιπλέον χρόνια ζωής στο κοστούμι μας. Βλέπετε, τα παντελόνια φθείρονται πολύ πιο γρήγορα από τα σακάκια. Έτσι, όσοι προνοούν και ράβουν δύο παντελόνια για το κοστούμι τους, το χαίρονται για περισσότερο διάστημα. Όλα αυτά πρέπει να προϋπολογιστούν όταν ένας άντρας σκέφτεται να ράψει το πρώτο του bespoke κοστούμι.
Ο δεύτερος παράγοντας είναι η αμοιβή του ράφτη. Τα «ραφτικά», όπως λέγονται. Σ’ αυτό το σημείο τίθεται το ερώτημα: με ποιον τρόπο θα κατασκευαστεί το σακάκι; Ειδικότερα, τι υλικό θα χρησιμοποιηθεί ώστε ν’ αποκτήσει την τρισδιάστατη δομή του; Θα είναι με καναβάτσο ή με αυτοκόλλητο ύφασμα; Η ραφή ενός σακακιού με καναβάτσο, όπως έχουμε αναφέρει αναλυτικά εδώ, είναι η πιο παραδοσιακή, η πιο εκλεπτυσμένη, η πιο χρονοβόρα και, συνεπακόλουθα, η πιο ακριβή μέθοδος. Ο τεχνίτης καλείται να αφιερώσει δεκάδες εργατοώρες ώστε να «χτίσει» βελονιά-βελονιά ένα σακάκι με καναβάτσο. Είναι μια διαδικασία επίπονη, η οποία απαιτεί αφοσίωση και δεκαετίες εμπειρίας για να ολοκληρωθεί άρτια.
Ο καθένας μπορεί (ιδίως στις μέρες μας με την αρωγή της τεχνολογίας) να σχεδιάσει ένα σακάκι, λίγοι όμως μπορούν να πιάσουν τη βελόνα και να το ράψουν. Υπάρχουν δεκάδες σχεδιαστές, αλλά ελάχιστοι ράφτες. Η αμοιβή ενός παραδοσιακού τεχνίτη για τη ραφή ενός επί παραγγελία κοστουμιού (παντελόνι, σακάκι) με καναβάτσο ξεκινάει από 400 ευρώ και μπορεί να ξεπεράσει τα 800. Ο κάθε τεχνίτης κοστολογεί διαφορετικά την εργασία του. Εναπόκειται στον ενδιαφερόμενο πελάτη να κάνει έρευνα αγοράς, να μιλήσει, να συγκρίνει και να αποφασίσει ποιον ράφτη θα επιλέξει, βάσει των δικών του κριτηρίων και φυσικά του… τραπεζικού του λογαριασμού.
Η δεύτερη και σαφώς πιο οικονομική μέθοδος ραφής ενός σακακιού είναι με τη χρήση «αυτοκόλλητου» υφάσματος. Το εν λόγω υλικό διαθέτει θερμοκολλητικές ιδιότητες, έτσι ο ράφτης με τη βοήθεια μιας επαγγελματικής μηχανής σιδερώματος μπορεί να το ενσωματώσει στο εξωτερικό ύφασμα αντί να το ράψει με εκατοντάδες βελονιές. Αυτή είναι η μέθοδος που χρησιμοποιείται κατά κόρον στη βιομηχανική παραγωγή έτοιμων κοστουμιών. Καθώς η δημιουργία ενός κοστουμιού με τη χρήση θερμοκολλητικού υφάσματος είναι σαφέστατα λιγότερο χρονοβόρα από αυτή με το παραδοσιακό καναβάτσο, οι τιμές ξεκινούν ακόμη και κάτω από τα 200 ευρώ και μπορούν να φτάσουν τα 500, αναλόγως τον ράφτη.
Πολλοί είναι οι εραστές της κλασικής ανδρικής ένδυσης που κακολογούν τη συγκεκριμένη μέθοδο (πρώτος από όλους ο γράφων), αλλά όταν γίνεται από έμπειρο τεχνίτη, αξίζει. Τι εννοώ; Εφόσον δεν μιλάμε για ready-to-wear κοστούμι, αλλά για επί παραγγελία, είναι δεδομένο ότι θα είναι στα μέτρα μας και θα εφαρμόζει σωστά, ο ράφτης θα φροντίσει να βρει τη γραμμή που ταιριάζει στο σώμα μας, το ύφασμα (υλικό, χρώμα, μοτίβο) θα είναι δικής μας επιλογής, άρα θ’ αντιπροσωπεύει το δικό μας γούστο και η εμπειρία της πρόβας θα είναι ίδια με αυτή του ακριβότερου καναβάτσου. Με λίγη έρευνα και λίγα ευρώ παραπάνω μπορεί κάποιος ν’ αποκτήσει ένα κοστούμι στο γούστο του και -κυρίως- στα μέτρα του και να πει το τελευταίο «αντίο» στα πολυεστερικά εκτρώματα που βλέπουμε στις βιτρίνες των πολυκαταστημάτων.
Πριν λίγες ημέρες είδα στη βιτρίνα ενός καταστήματος Hugo Boss ένα σακάκι με τιμή 535 ευρώ. Αυτό το σακάκι είναι φτιαγμένο με θερμοκολλητικό υλικό, σε στενή γραμμή, με λεπτά πέτα, μ’ ένα ύφασμα που έχει διαλέξει κάποιος σχεδιαστής στα κεντρικά γραφεία της εταιρείας και σίγουρα δεν είναι στα μέτρα μου. Με λιγότερο από το μισό αυτού του ποσού μπορώ αύριο να παραγγείλω ένα σακάκι με ύφασμα που θα έχω διαλέξει εγώ, με φαρδιά πέτα που είναι περισσότερο του γούστου μου, πιο χαλαρή γραμμή και φυσικά στα μέτρα μου. Προσωπικά, δεν βλέπω να υπάρχει κάποιο δίλημμα.
Ο τρίτος και σημαντικότερος παράγοντας που διαμορφώνει το τελικό κόστος ενός επί παραγγελία κοστουμιού, είναι το ύφασμα. Για τη ραφή ενός απλού κοστουμιού (παντελόνι και σακάκι) απαιτούνται περίπου 3,20 μέτρα για έναν άντρα με μέσο βάρος και ύψος. Για δεύτερο παντελόνι θα πρέπει να προσθέσουμε 1,30 μέτρα επιπλέον ύφασμα. Κανονικά, ένα γιλέκο απαιτεί περίπου 80 εκατοστά υφάσματος. Όμως, εφόσον μιλάμε για κοστούμι, το ύφασμα για το γιλέκο προέρχεται από το κομμάτι των παντελονιών. Συνεπώς, επιτυγχάνεται οικονομία κλίμακας. Έτσι, για ένα κοστούμι με σακάκι, δύο παντελόνια και γιλέκο απαιτούνται περίπου 4,60 μέτρα υφάσματος. Προσοχή, αυτό ισχύει μόνο στην περίπτωση όπου το ύφασμα που έχουμε επιλέξει είναι μονόχρωμο και δεν διαθέτει κάποιο μοτίβο. Οι ράφτες χρειάζονται έξτρα ύφασμα για να ευθυγραμμίσουν τα μοτίβα, ειδικά τα καρό.
Έστω ότι επιθυμούμε ν’ αποκτήσουμε ένα απλό κοστούμι και θα χρειαστούμε το μίνιμουμ του υφάσματος, δηλαδή 3,20 μέτρα. Ας δούμε πόσο κοστίζουν αυτά τα 3,20 μέτρα. Στην αγορά σήμερα κυκλοφορούν από πολυεστερικά υφάσματα με τιμή εκκίνησης τα 3 ευρώ/μέτρο (τα οποία φυσικά δεν συνιστά το Μονόπετο) μέχρι πολυτελή vicuna αξίας 3.500 ευρώ/μέτρο. Η επιλογή, ξεκάθαρα, έγκειται στην οικονομική δυνατότητα. Ένα αξιοπρεπές ολόμαλλο worsted ή flannel ύφασμα -αναλυτικό κείμενο για τα είδη των μάλλινων υφασμάτων μπορείτε να διαβάσετε εδώ- μπορεί να ανιχνευθεί γύρω στα 60 με 120 ευρώ το μέτρο. Με λίγη έρευνα, ακόμη φθηνότερα. Υπάρχουν δεκάδες επιλογές για κάθε βαλάντιο.
Χάριν παραδείγματος, ας πούμε ότι έχουμε επιλέξει ένα ύφασμα που κοστίζει 100 ευρώ/μέτρο, άρα για τα 3,20 μέτρα που θα χρειαστούμε για το κοστούμι μας θα πληρώσουμε 320 ευρώ. Το τελικό κόστος θα ανέλθει σε 320 ευρώ συν την αμοιβή του τεχνίτη. Εφόσον θέλουμε να το ράψουμε με καναβάτσο, ας πούμε ότι έχουμε επιλέξει έναν τεχνίτη που ζητά 400 ευρώ για αυτή τη δουλειά. Τότε λοιπόν, το κοστούμι μας θα κοστίσει 720 ευρώ. Αν τώρα επιλέξουμε κατασκευή με θερμοκολλητικό ύφασμα, το κόστος θα πέσει αισθητά.
Η απάντηση λοιπόν, στην ερώτηση: «Πόσο κοστίζει να ράψεις ένα κοστούμι;» είναι: «Από 200 έως 15.000 ευρώ».
Το συμπέρασμα, φίλε αναγνώστη, είναι ότι ζούμε σε καθεστώς ελεύθερης αγοράς. Ένας άντρας που είναι εξοπλισμένος με γνώσεις και έχει τη δυνατότητα να επενδύσει χρόνο για έρευνα, μπορεί να βρει τον ράφτη και το ύφασμα που του ταιριάζει τόσο αισθητικά, όσο και οικονομικά. Προσωπικά, έχω ράψει κοστούμια με θερμοκολλητικό ύφασμα που τα έχω εδώ και 20 χρόνια και κόστισαν συνολικά 200 ευρώ, μαζί με το ύφασμα. Εδώ στο Μονόπετο, ο ενδιαφερόμενος θα βρει τις βασικές γνώσεις, αλλά και τον χάρτη μας με τους ράφτες και εμπόρους υφασμάτων που υπάρχουν στην Ελλάδα. Ιδού λοιπόν, πεδίον δόξης λαμπρό!
Διαδώστε!