Κόστος ανά χρήση Δημοσιεύτηκε σε: Προτάσεις
Οι πιστοί αναγνώστες του Μονόπετου θα έχουν ήδη συναντήσει τη συγκεκριμένη φράση πολλές φόρες, καθώς το κόστος ανά χρήση είναι από τα πιο σημαντικά στοιχεία της κλασικής ανδρικής ένδυσης. Τι είναι όμως το κόστος ανά χρήση και πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην καθημερινότητά μας; Σε αυτά τα ερωτήματα θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε αυτό εδώ το κείμενο.
Όπως μας έχει διδάξει ο Αριστοτέλης, δεν έχει νόημα να συζητάς για μία έννοια αν δεν έχεις πρώτα προχωρήσει στον ορισμό της. Κόστος χρήσης, λοιπόν, είναι πολύ απλά η τιμή απόκτησης ενός ενδύματος, υποδήματος ή αξεσουάρ, διαιρεμένη με το πόσες φορές το έχεις χρησιμοποιήσει. Παραδείγματος χάριν, αν ένα πουκάμισο έχει κοστίσει 100 ευρώ και έχει φορεθεί 100 φορές τότε έχουμε 100/100=1, άρα το κόστος του πουκαμίσου είναι μόλις 1 ευρώ ανά χρήση. Αν τώρα, το ίδιο πουκάμισο αξίας 100 ευρώ φορέθηκε μόνο δύο φορές, το κόστος χρήσης του είναι 100/2=50 ευρώ. Είναι προφανές ότι τα προϊόντα με χαμηλή σχέση κόστους/χρήσης είναι αυτά που «έβγαλαν τα λεφτά τους» σε σύγκριση με αυτά που έχουν φορεθεί ελάχιστα. Το πιο ακριβό ένδυμα στην γκαρνταρόμπα σου είναι αυτό που δεν έχεις βάλει ποτέ, λέγεται ότι είχε πει η Coco Chanel.
Φυσικά, δεν μπορούν να μπουν όλα τα ενδύματα και τα αξεσουάρ στο ίδιο τσουβάλι, και ο κανόνας έχει τις αναπόφευκτες εξαιρέσεις του. Τα εσώρουχα και οι κάλτσες ας πούμε, φθείρονται και αντικαθιστώνται πολύ πιο συχνά από ένα κοστούμι, ενώ ένα πουκάμισο έχει, μοιραία, βραχύτερο βίο από ένα βαρύ παλτό που φοριέται ελάχιστες ημέρες τον χειμώνα.
Δύο είναι τα ειδοποιά στοιχεία που καθορίζουν αν ένα ένδυμα, υπόδημα ή αξεσουάρ θα έχει ή όχι χαμηλή σχέση κόστους ανά χρήση: η ποιότητα και το στιλ. Η ποιότητα της κατασκευής είναι αυτή που χαρίζει την αντοχή και το στιλ αυτό που εγγυάται τη διαχρονικότητα.
Για τη σημασία της ποιότητας έχουν λεχθεί τα πάντα από ανθρώπους σημαντικότερους από τον γράφοντα. Δες απλά τα κείμενα που έχουμε γράψει εδώ στο Μονόπετο για τον G. Bruce Boyer, τον Edward Sexton και τον Cary Grand. Όλοι σε ένα συνηγορούν: επένδυσε το μέγιστο των οικονομικών σου δυνατοτήτων στην ποιότητα! Όσο πιο καλής ποιότητας είναι τα παπούτσια που θα αγοράσεις τόσο περισσότερα χρόνια θα τα φοράς. Η εξίσωση είναι απλή, δοκιμασμένη και σίγουρη. Άλλωστε, όπως λέει και ο σοφός λαός: η φτήνια τρώει τον παρά.
Αλλά ας το δούμε και σε ένα παράδειγμα: έστω ότι ένα ζευγάρι loafers κοστίζει 50 ευρώ. Προφανώς, για να κοστίζει τόσο, το δέρμα είναι χαμηλής ποιότητας και η σόλα είναι κολλημένη, ουχί ραμμένη. Αυτά τα δυο χαρακτηριστικά έχουν ως αποτέλεσμα τα παπούτσια να χαλάνε σύντομα. Ας πούμε ότι χρειάζονται αντικατάσταση κάθε δύο χρόνια (αν είστε τυχεροί). Στον αντίποδα, αν επενδύσεις 300 ευρώ σε ένα ζευγάρι loafers φτιαγμένα από top grain δέρμα και φτιαγμένα με blake ή goodyear welted ραφή (που σημαίνει ότι θα μπορείς απλά να αντικαθιστάς τις σόλες όποτε αυτό είναι απαραίτητο), τα φροντίζεις έχοντάς τα σε καλαπόδια και τα περιποιείσαι με λίγο βερνίκι κάθε τόσο, τότε θα τα απολαμβάνεις για δεκαετίες.
Το ίδιο ισχύει για κοστούμια και σακάκια. Ένα σακάκι από πολυεστερικό ύφασμα κατασκευασμένο στην Κίνα, με αυτοκόλλητο, που κοστίζει 100 ευρώ αλλά φορεθεί μόλις 10 φορές, έχει κόστος χρήσης 100/10=10 ευρώ. Ένα σακάκι, όμως, από ολόμαλλο ύφασμα που έχει κατασκευαστεί με καναβάτσο στα μέτρα σου από έναν ράφτη αντί 500 ευρώ, θα καταλήξει να φοριέται για δεκαετίες, ας πούμε 50 φορές τον χρόνο για δέκα χρόνια, αρά η σχέση κόστους χρήσης είναι 500/500=1 ευρώ και πολλά βάζω!
Ας περάσουμε τώρα και στο άλλο στοιχείο που καθορίζει το κόστος χρήσης: το στιλ. Όταν ένα ένδυμα, υπόδημα ή αξεσουάρ είναι «της μόδας», είναι καταδικασμένο να φορεθεί λιγότερες φορές από ό,τι ένα διαχρονικό κομμάτι. Εδώ έγκειται η δύναμη του κλασικού. Δεν το αγγίζουν οι μόδες. Ένα σκούρο μπλε blazer με «μέτρια» πέτα (ούτε πολύ στενά, όπως είναι τώρα του συρμού, ούτε πολύ φαρδιά) δεν πρόκειται ποτέ να «φύγει» από τη μόδα γιατί πολύ απλά πότε του δεν «μπήκε» σε αυτή.
Σκεφτείτε λίγο τα παντελόνια «καμπάνα» της δεκαετίας του ’70 ή τα τεράστια κοστούμια με βάτες που σχεδίαζε ο Armani το ’80, απλά δεν φοριούνται σήμερα. Απεναντίας, ένα κοστούμι ή σακάκι με «ισορροπημένες» αναλογίες και σωστή εφαρμογή δεν έχει να φοβάται τίποτα και ποτέ. Το ίδιο ακριβώς ισχύσει και για τα κλασικά ανδρικά υποδήματα. Ένα ζευγάρι μαύρα ή σκούρα καφέ oxfords δεν θα κινδυνέψουν ποτέ να χαρακτηριστούν παρωχημένα.
Κριτήριο επιλογής θα πρέπει πάντα να είναι και το πώς το νέο μας απόκτημα θα συνδυαστεί με τα προϋπάρχοντα στοιχεία της ντουλάπας μας. Η αλληλοσυμπληρούμενη γκαρνταρόμπα θα πρέπει πάντα να είναι στο μυαλό μας. Προσφορές, εκπτώσεις και «ξεπουλήματα», καλό είναι να αποφεύγονται, εκτός αν έχει προηγηθεί συγκεκριμένη και ενδελεχής έρευνα. Οι παρορμητικές αγορές, επίσης. Σχέδιο, αποταμίευση και επένδυση είναι ο τρόπος απόκτησης ειδών ποιότητας που θα αντέξουν στο πέρασμα του χρόνου.
Τέλος, ακριβώς επειδή το κλασικό στιλ δεν καταλαβαίνει από μόδες, τρεντς και λοιπές σαχλαμάρες, μεταχειρισμένα ενδύματα και υποδήματα υψηλής ποιότητας μπορούν να εντοπισθούν σε τιμές ευκαιρίας στο ίντερνετ και σε καταστήματα second hand, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα σε όλους, ανεξαρτήτως οικονομικής επιφάνειας, να ντυθούν φτηνά, ποιοτικά και κλασικά.
Ας αποπειραθούμε λοιπόν να ιεραρχήσουμε κατά κάποιο τρόπο τα ενδύματα τα υποδήματα και τα αξεσουάρ βάσει του χαμηλού κόστους τους ανά χρήση.
Πρώτα στη λίστα είναι τα υποδήματα. Εκεί όσο περισσότερα επενδύσει κανείς στην ποιότητα τόσο πιο κερδισμένος θα βγει σε αντοχή. Αν κλείσετε τα αυτιά σας στις σειρήνες της μόδας και της μάρκας και προσανατολιστείτε στον τρόπο κατασκευής και στο είδος του δέρματος, σίγουρα θα βγάλουν τα λεφτά τους και με το παραπάνω.
Ακολουθούν κατά πόδας τα πανωφόρια, τα κοστούμια και τα σακάκια. Εφόσον είναι στα μέτρα σας και φτιαγμένα από φυσικά υλικά, με λίγη φροντίδα, μπορούν να αντέξουν δεκαετίες. Αρκεί βέβαια να ανήκουν στο σύμπαν του κλασικού και να μην εμπίπτουν στην κατηγορία του «μοδάτου», όπως σημειώσαμε παραπάνω. Τα 600 με 1000 ευρώ που κοστίζει ένα επί παραγγελία ολόμαλλο κοστούμι όχι μόνο θα αποσβεστούν από τη χρήση αλλά θα σας βγάλουν ασπροπρόσωπο σε κάθε περίσταση.
Μια κλασική μεταξένια γραβάτα, εφόσον δεν έχει περίεργα μοτίβα, ζωάκια, logo εταιρειών και άλλα συναφή πάνω της, αλλά εντάσσεται στο κλασικό στιλ (μονόχρωμη, με ρίγες ή μικρά διακριτικά μοτίβα) μπορεί να αντέξει μια ζωή, με ορθή χρήση.
Το ίδιο ισχύει και για αξεσουάρ όπως τα μανικετόκουμπα, τα tie clip (γραβατοπιάστρες επί το ελληνικότερον) κλπ. Ειδικά αν είναι από «ευγενή» μέταλλα, όχι μόνο θα τα χαρούν οι κληρονόμοι σας αλλά αποτελούν και μια καλή επένδυση!
Το ρολόγια -αν εξαιρέσουμε κάποιες συγκεκριμένες και πολύ ακριβές μάρκες- μπορεί να μην κρατάνε την τιμή τους αλλά σε καμία περίπτωση δεν απαιτούν συχνή αντικατάσταση. Εφόσον είναι μηχανικά ή χαλαζία κι ουχί από αυτά τα καινούργια τα smart watches, απαιτούν μια τυπική συντήρηση κάθε λίγα χρόνια και αυτή αρκεί για να τα απολαμβάνετε μια ζωή.
Λιγότερο ανθεκτικά είναι τα παντελόνια και τα πουκάμισα, γι’ αυτό είναι σοφό να ράβετε δύο παντελόνια για κάθε κοστούμι εφόσον υπάρχει η δυνατότητα, ενώ αν τα πουκάμισά σας είναι επί παραγγελία, ο υποκαμισοποιός θα σας προμηθεύσει με έξτρα μανσέτες και γιακά (ή παραπάνω ύφασμα) ώστε να αντικαταστήσετε τα φθαρμένα μέρη και να πολλαπλασιάσετε τον χρόνο ζωής του πουκαμίσου σας. Σημαντικό ρόλο στη διάρκεια ζωής ενός πουκαμίσου παίζει επίσης ο αριθμός των κομματιών που διαθέτει κάποιος και πόσο συχνά τα φοράει. Τα πουκάμισα χρειάζονται rotation και φροντίδα ώστε να μακροημερεύσουν.
Στο τέλος της λίστας μας θα βρούμε τα εσώρουχα και τις κάλτσες. Εκεί, οι δυνάμεις της τριβής είναι αμείλικτες. Αν και σε αυτά τα είδη η ποιότητα και τα φυσικά υλικά πρέπει να είναι επίσης κριτήρια επιλογής, η ταχεία φθορά τους είναι αναπόφευκτη. Προφανώς, αν επιθυμείτε να διαθέσετε ένα σεβαστό ποσό για να αποκτήσετε εσώρουχα από μετάξι και κάλτσες από vicuna (το ακριβότερο μαλλί στον κόσμο, με τιμή 3.500-4.000 ευρώ ανά μετρό, δεν το έγραψα τυχαία, υπάρχουν τέτοιες κάλτσες) ποιος είμαι εγώ για να σας σταματήσω;
Εν κατακλείδι, φίλε αναγνώστη, όταν επενδύεις στην ποιότητα των υλικών, της κατασκευής και στο κλασικό στιλ, δεν θα βγεις χαμένος. Εκτός από οικονομία στα χρήματα και καλό στον πλανήτη, πραγματοποιείς μια κίνηση «ματ» και στην αισθητική γιατί, μην ξεχνάς, η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο.