Σακακολόγιον

Γιώργος Γαβριηλίδης, Χρόνης Ξαρχάκος και Κώστας Βουτσάς
Ο Γιώργος Γαβριηλίδης, φορώντας μονόπετο σακάκι, παρακολουθεί με αμηχανία τους Χρόνη Ξαρχάκο και Κώστα Βουτσά, οι οποίοι έχουν επιλέξει σταυρωτά σακάκια για τα κοστούμια τους

Τα σακάκια, είτε τα συνοδεύουν παντελόνια φτιαγμένα από το ίδιο τόπι ύφασμα και είναι κοστούμια είτε είναι «ορφανά» sport coat και blazer, αποτελούν αδιαμφισβήτητα τα διαμάντια κάθε αντρικής γκαρνταρόμπας. Είναι μακράν τα πιο ακριβά και πολυπόθητα κομμάτια. Το αξίζουν άλλωστε. Το αξίζουν γιατί είναι φτιαγμένα με τέτοιον τρόπο, ώστε να μας κάνουν να δείχνουμε πιο ψηλοί, πιο αδύνατοι και πιο αθλητικοί από ό,τι είμαστε. Γιατί κρύβουν τα σωματικά μειονεκτήματα και αναδεικνύουν τα πλεονεκτήματά μας. Γιατί είναι σχεδιασμένα να οδηγούν το μάτι του παρατηρητή εκεί που έχει σημασία: στο πρόσωπό μας. Γιατί είναι μακράν τα πιο δύσκολα ενδύματα ως προς την κατασκευή τους. Τέλος, γιατί μας κάνουν να προβάλουμε την καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας.

Τα σακάκια λοιπόν, κατέχουν εξέχουσα θέση στην γκαρνταρόμπα του ανδρός που αγαπά την κλασική ανδρική ένδυση. Αν και υπάρχουν κυριολεκτικά αμέτρητες επιλογές υφάσματος, είναι λίγες και πολύ συγκεκριμένες οι επιλογές σχεδίου. Συγκεκριμένα, κάθε σακάκι μπορεί να ανήκει σε μία από τις τρεις μεγάλες «φατρίες»: αυτή των μονόπετων, των σταυρωτών και αυτή των μονόπετων με πέτα σταυρωτού. Ας τις δούμε αναλυτικά.

Το μονόπετο

Το πιο απλό και καθημερινό σακάκι είναι συγχρόνως το πιο κλασικό και δημοφιλές. Δεν είναι τυχαίο ότι η ιστοσελίδα αυτή πήρε το όνομά της από το συγκεκριμένο σχέδιο που έχει γίνει συνώνυμο του όρου «σακάκι». Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων, όταν χρησιμοποιεί τη λέξη «σακάκι», εννοεί το μονόπετο. Δηλαδή αυτό με τα απλά πέτα. Οι Άγγλοι αποκαλούν αυτά τα πέτα: notch lapels, δηλαδή «με εγκοπή». Όντως, τα πέτα του μονόπετου φέρουν μια εγκοπή που ουσιαστικά χωρίζει το κομμάτι του κολάρου (οι ράφτες το λένε «κράνος») από αυτό των πέτων.

Μονόπετο σακάκι με δύο κουμπιά
Μονόπετο σακάκι με δύο κουμπιά. Απλό, καθημερινό και διαχρονικό

Το δεύτερο ειδοποιό γνώρισμα του μονόπετου είναι τα κουμπιά. Η πιο συνηθισμένη εκδοχή είναι το δίκουμπο. Υπάρχουν επίσης, σακάκια με τρία κουμπιά, ενώ πιο σπάνια και πολύ πιο κομψή είναι η εκδοχή three-roll-two, δηλαδή με τρία κουμπιά μεν, αλλά σχεδιασμένα έτσι ώστε να κουμπώνουν ως δίκουμπα, με την πάνω κουμπότρυπα να υπάρχει καθαρά για αισθητικούς λόγους. Τέτοια μονόπετα σακάκια φτιάχνουν συνήθως οι ραφτάδες της Νάπολης, όπως έχουμε αναλύσει εδώ.

Το μονόπετο σακάκι είναι το πιο ανεπίσημο, γι’ αυτόν τον λόγο δε θα δείτε ποτέ σταυρωτό tweed sport coat. Σε περίπτωση που συναντήσετε κάτι τέτοιο, κάποιος έχει κάνει τεράστιο λάθος.

Το μονόπετο είναι το πιο ευέλικτο σακάκι. Αυτή είναι η αρετή και συγχρόνως η κατάρα του, αφού εξαιτίας της απλότητάς του, η μαζική παραγωγή το έχει κάνει ελαφρώς βαρετό και κοινότυπο. Παραμένει όμως ο ακρογωνιαίος λίθος του κλασικού στιλ και κάθε αντρικής γκαρνταρόμπας. Για τους περισσότερους από εμάς, όλα ξεκίνησαν από ένα μονόπετο σακάκι.

Το σταυρωτό

Στον αντίποδα του απλού και sport μονόπετου βρίσκεται το αρχοντικό και εκλεπτυσμένο σταυρωτό. Το διπλοσταυροκουμπωτό, που λέει και το λαϊκό άσμα. Το “double breasted coat” αγγλιστί, φέρει συνήθως έξι κουμπιά εξωτερικά (τρία από κάθε πλευρά) και ένα εσωτερικά. Όταν είναι κουμπωμένο, σημαντικό μέρος της μπροστά δεξιάς πλευράς της «ποδιάς» του σακακιού καλύπτει την αριστερή. Το σταυρωτό φέρει πάντα μυτερά πέτα (peak lapels). Αν δείτε σταυρωτό με απλά πέτα, απομακρυνθείτε διακριτικά.

Τα σταυρωτά σακάκια θεωρούνται a priori πιο επίσημα από τα μονόπετα. Ίσως γιατί δύσκολα φοριούνται χωρίς γραβάτα, ίσως πάλι γιατί τα «ορφανά» sport jackets έλκουν την προέλευσή τους από υπαίθριες δραστηριότητες, ενώ τα σταυρωτά ήταν πάντα πιο επαγγελματικά, πιο «σαλονάτα». Ίσως πάλι επειδή οι άγραφοι κανόνες του βρετανικού πρωτοκόλλου επιβάλουν να είναι πάντα κουμπωμένα, ακόμη και όταν καθόμαστε. Σε αντίθεση με τα πιο χαλαρά μονόπετα, τα οποία πρέπει να είναι κουμπωμένα μόνο όταν είμαστε όρθιοι.

Σταυρωτό με έξι κουμπιά
Σταυρωτό με έξι κουμπιά. Πιο επίσημο, πιο ιδιαίτερο και πλέον εξαιρετικά σπάνιο

Το σταυρωτό ξεχωρίζει. Αποπνέει εκ φύσεως και κοψίματος μια αίσθηση πολυτέλειας και κλασικού βρετανικού στιλ. Αν και συνήθως αποτελεί μέρος κοστουμιού, υπάρχει ένα σταυρωτό σακάκι που στέκεται μόνο του και αποτελεί πυλώνα κάθε κλασικής ανδρικής γκαρνταρόμπας: προφανώς, αναφερόμαστε στο σταυρωτό blazer, το αυθεντικό με έξι (ή οκτώ αν η φύση σας έχει χαρίσει παραπάνω εκατοστά σε ύψος) χρυσά ή ασημένια κουμπιά.

Με ναυτική καταγωγή, το σταυρωτό blazer παίζει επί δεκαετίες τον ρόλο του μπαλαντέρ. Είναι πιο επίσημο από ένα απλό sport coat και πιο casual από ένα κοστούμι. Ιδανικό τόσο για επαγγελματικές συναντήσεις όσο και για επίσημες πρωινές εκδηλώσεις.

Τα σταυρωτά σακάκια στις ημέρες μας είναι ακριβοθώρητα και σπάνια τα συναντάς στις βιτρίνες των καταστημάτων ανδρικής ένδυσης. Θα πρέπει να ρίξεις κυνήγι για να πετύχεις ένα ή θα πρέπει να αποταθείς σε ένα ραφείο. Οι ράφτες λένε ότι τα σταυρωτά είναι τα πιο δύσκολα σακάκια. Απαιτούν περισσότερη δουλειά, παραπάνω μεράκι και αγάπη για να ραφτούν. Αν έχετε στο μυαλό σας να αποκτήσετε ένα κοστούμι ή ένα blazer στο εγγύς μέλλον, τολμήστε το σταυρωτό. Αν μη τι άλλο, θα ξεχωρίζετε σε μια θάλασσα μονόπετων.

Το μονόπετο με πέτα σταυρωτού

Πρόκειται ουσιαστικά για υβρίδιο. Είναι ένα μονόπετο σακάκι, αλλά με τα μυτερά πέτα του σταυρωτού. Στα αγγλικά θα το συναντήσετε ως single breasted with peaked lapels.

Σταυρομονόπετο σακάκι

Το μονόπετο με πέτα σταυρωτού μοιάζει με το απλό μονόπετο, έχει όμως τα μυτερά πέτα του σταυρωτού

Εξαιρετικά κομψό, ιδίως αν τα πέτα είναι φαρδιά, το μονόπετο με πέτα σταυρωτού είναι επίσημο σακάκι. Λειτουργεί καλύτερα ως μέρος κουστουμιού και δη όταν συνοδεύεται από γιλέκο. Ιδανικό για την ημέρα του γάμου σας ή άλλες επίσημες περιστάσεις, αλλά και για το γραφείο, εάν το κοστούμι επιβάλλεται ή είστε εραστής της κλασικής ανδρικής ένδυσης και θέλετε να προσθέσετε μια ακόμη επιλογή στην ενδυματική σας «φαρέτρα». Για έναν άνθρωπο που αγαπάει τα κοστούμια, τα μονόπετα με πέτα σταυρωτού συνιστούν ένα ακόμη εργαλείο διαφοροποίησης της γκαρνταρόμπας του. Αποφύγετε, ωστόσο, αυτό το στιλ σε «ορφανά» sport coat, καθώς δεν ταιριάζουν με το εκλεπτυσμένο ύφος του συγκεκριμένου σακακιού.

Τα ανοίγματα

Όπως τα νομίσματα και μερικές φορές οι άνθρωποι, τα σακάκια έχουν δύο όψεις. Την μπροστά και την πίσω. Μπροστά, οι διαφορές τους είναι αυτές που αναφέραμε παραπάνω. Πίσω όμως, τα πράγματα αλλάζουν. Και εδώ υπάρχουν τρεις τύποι: χωρίς άνοιγμα, με ένα άνοιγμα και με δύο ανοίγματα. Τα σακάκια χωρίς ανοίγματα πίσω είναι τα πιο σπάνια και πιο επίσημα. Ένα σακάκι black tie δεν έχει ποτέ ανοίγματα. Η έλλειψη ανοιγμάτων κάνει τα σακάκια ν’ αγκαλιάζουν πιο σφιχτά τη λεκάνη, χαρίζοντας αρμονία και κομψότητα. Σπάνια θα βρείτε στο εμπόριο σακάκι χωρίς ανοίγματα.

Τα σακάκια με ένα άνοιγμα είναι ευρέως διαδεδομένα, καθώς είναι τα πιο φτηνά στην παραγωγή. Είναι όμως και τα πιο άσχημα, καθώς όταν αυτός που φοράει σακάκι με ένα άνοιγμα βάζει το χέρι στην τσέπη του παντελονιού του, αποκαλύπτει και μέρος των οπισθίων του. Τα συγκεκριμένα σακάκια έλκουν την καταγωγή τους από την ιππασία. Το ένα άνοιγμα διευκολύνει τους ιππείς όταν βρίσκονται στη σέλα. Αν δεν ασχολείστε με το συγκεκριμένο σπορ, καλύτερα να τα αποφεύγετε.

Σακάκια χωρίς ανοίγματα, με ένα άνοιγμα και με δύο ανοίγματα
Χωρίς ανοίγματα, με ένα άνοιγμα και με δύο ανοίγματα. Η τελευταία εκδοχή είναι και η πιο διαδεδομένη στις ημέρες μας

Τα σακάκια με δύο ανοίγματα συνιστούν το status quo της εποχής μας. Πολύ πιο κομψά συγκριτικά με αυτά που διαθέτουν μόνο ένα άνοιγμα, επιτρέπουν στον άντρα που τα φοράει να έχει τα χέρια του στις τσέπες χωρίς να αποκαλύπτει τίποτα.

Σε αυτό το σημείο να σημειώσουμε ότι ο αριθμός των ανοιγμάτων δεν έχει καμία σχέση με το αν το σακάκι μας είναι σταυρωτό, μονόπετο ή μονόπετο με πέτα σταυρωτού. Είναι ανεξάρτητο χαρακτηριστικό.

Εφόσον για το επόμενό σας σακάκι εμπιστευτείτε το δικό σας γούστο και επισκεφθείτε έναν ράφτη, εσείς θα αποφασίσετε αν θα είναι μονόπετο χωρίς ανοίγματα, σταυρωτό με δύο ανοίγματα, ή όποιος άλλος συνδυασμός επιθυμείτε.

Διαδώστε!