Καναβάτσο εναντίον αυτοκόλλητου Δημοσιεύτηκε σε: Ενδύματα

Ο πρωταρχικός ρόλος της ένδυσης είναι να καλύπτει το σώμα του ανθρώπου και να το προστατεύει από τα στοιχεία της φύσης. Γι’ αυτό άλλωστε, η ένδυση και η υπόδηση αποτελούν βασικές ανάγκες του ανθρώπινου είδους, ακριβώς όπως η τροφή και η στέγη. Βέβαια, το πρακτικό είναι μόνο ένα μέρος του ζητούμενου. Βλέπετε, με τα χρόνια το ανθρώπινο είδος ανέπτυξε και άλλες απαιτήσεις από τα ενδύματά του. Πλέον, αυτά δεν φτάνει να είναι μόνο λειτουργικά, να μας κρατάνε ζεστούς τον χειμώνα και να μας προστατεύουν από τον ήλιο το καλοκαίρι, πρέπει να είναι και αισθητικά άρτια. Όπως και να έχει, τα ενδύματα καλύπτουν το 95% του συνολικού παρουσιαστικού μας και είναι, εν πολλοίς, υπεύθυνα για τη θετική ή αρνητική πρώτη εντύπωση, καθώς και ένα μέσο προσωπικής έκφρασης.
Τα ενδύματα, τα υποδήματα και τα αξεσουάρ που επιλέγουμε, εκτός από το προαναφερθέν πρακτικό σκέλος, είναι εργαλεία της σημειωτικής, ελέγχουν το «παιχνίδι» της εικόνας. Στέλνουν δεκάδες μηνύματα μέσα σε δευτερόλεπτα, χωρίς να χρειαστεί να μιλήσουν.
Γι’ αυτό και η σύγχρονη βιομηχανία της ένδυσης επενδύει στο… Instagram. Η δύναμη της εικόνας είναι αδιαφιλονίκητη. Εκατομμύρια ευρώ δίνονται καθημερινά σε influencers των κοινωνικών δικτύων για να ποστάρουν μια φωτογραφία, φορώντας το μπλουζάκι της τάδε εταιρείας ή τα παπούτσια της δείνα. Απλά μια φωτογραφία. Ούτε λέξη για τα υλικά, τον τρόπο κατασκευής και, φυσικά, για τους ανθρώπους που τα έφτιαξαν.
Αλλά εδώ είναι Μονόπετο.
Σήμερα λοιπόν, θα μιλήσουμε γι’ αυτά που βρίσκονται πίσω από την εικόνα ενός όμορφου σακακιού, για τα θεμέλια πάνω στα οποία χτίστηκε αυτή η ομορφιά και αποτελούν τη βάση της ραπτικής τέχνης.

Ο καμβάς

Στ’ αγγλικά λέγεται canvas (όσοι είστε επισκέπτες ξένων ιστότοπων και e-shops θα έχετε πιθανότατα συναντήσει στις περιγραφές σακακιών τους όρους full canvas και half canvas), ενώ στα ελληνικά λέγεται καναβάτσο και είναι αυτό που λέει το όνομα του: ο καμβάς, πάνω στον οποίο δημιουργούνται -ενίοτε- αριστουργήματα.
Αλλά ας δούμε πρώτα τι είναι το καναβάτσο. Πρόκειται για ένα σκληρό, ορισμένες φορές και τραχύ, μάλλινο ύφασμα το οποίο διατίθεται σε μια ποικιλία ποιοτήτων και βάρους. Το καναβάτσο τοποθετείται κάτω από το εξωτερικό ύφασμα του σακακιού και στερεώνεται πάνω του με εκατοντάδες βελονιές, οι περισσότερες εκ των οποίων βρίσκονται στα πέτα του σακακιού και λέγονται κλάπες. Αυτές οι βελονιές είναι που χαρίζουν στα χειροποίητα σακάκια το πολυπόθητο φυσικό γύρισμα (rolling) στα πέτα. Τα βιομηχανικά σακάκια με αυτοκόλλητο δεν διαθέτουν αυτό το χαρακτηριστικό, καθώς το θερμοκολλητικό υλικό που χρησιμοποιείται αντί του καναβάτσου δεν διαθέτει την αντίστοιχη ιδιότητα.

Όπως τονίζει ο πολύπειρος ράφτης Ανδρέας Νεδέλκος: «το καναβάτσο είναι ο σκελετός του σακακιού, δίνει την ελευθερία στον ράφτη να δείξει την τέχνη του, καθώς η βελονιά προσφέρει τη δυνατότητα να δουλευτεί το ρούχο». Βλέπεις, φίλε αναγνώστη, η βελονιά και το καναβάτσο είναι τα στοιχεία που θα επιτρέψουν, με τον καιρό, στο σακάκι να προσαρμοστεί στο σώμα του άντρα. Σιγά σιγά το καναβάτσο θα πάρει το σχήμα του στήθους. Οι βελονιές θα του το επιτρέψουν αυτό, καθώς θα του δώσουν τον χώρο -τη «λάσκα» που χρειάζεται, ώστε να «μάθει» και να καλύψει τις ιδιομορφίες που έχει κάθε κορμί.

Το καναβάτσο, στα χέρια ενός ράφτη που ξέρει να το δουλέψει, είναι το απόλυτο εργαλείο. Με το καναβάτσο και τους δύο πιστούς συντρόφους του, το πλαστρόν (ένα άλλο είδος καναβάτσου) και την σπαλατσότριχα (είδος χοντρού καναβάτσου με φυσική τρίχα αλόγου), ο ράφτης μπορεί να «γεμίσει» συγκεκριμένα σημεία του σακακιού, να «χτίσει» το στήθος και τους ώμους, να «στρώσει» το εξωτερικό ύφασμα, έτσι ώστε το τελικό αποτέλεσμα (η προαναφερθείσα αρχική εικόνα δηλαδή) να είναι αυτή που πρέπει.

Σ’ αυτό το σημείο πρέπει να κάνουμε μια διευκρίνηση. Τα χειροποίητα ρούχα, συγκεκριμένα τα σακάκια, δεν είναι για όλους. Δεν αναφέρομαι στο οικονομικό σκέλος του ζητήματος (το οποίο είναι σίγουρα υψηλό), αλλά σ’ αυτό της εικόνας. Τα χειροποίητα κοστούμια έχουν ατέλειες, καθώς οι άνθρωποι που τα φτιάχνουν είναι ατελή όντα. Ποτέ δεν θα φτάσει το ανθρώπινο χέρι στο επίπεδο ακρίβειας μιας μηχανής, και ποτέ δεν θα στρώσει το καναβάτσο τόσο ομοιόμορφα όσο το θερμοκολλητικό. Αν είστε άντρας που θέλει να φαίνεται «ατσαλάκωτος» και δεν ανέχεται «τραβήγματα» και μικρές ατέλειες στην εμφάνισή του, ίσως το χειροποίητο να μην είναι η καλύτερη λύση για εσάς.

Το αυτοκόλλητο

Ας περάσουμε τώρα και στον «αντίπαλο» του καναβάτσου, το αποκαλούμενο αυτοκόλλητο. Πρόκειται για ένα συνθετικό θερμοκολλητικό ύφασμα, το οποίο εξελίχθηκε για να κάνει πολύ πιο γρήγορη και οικονομική την κατασκευή των σακακιών και των παλτό. Στ’ αγγλικά θα το συναντήσετε με τον όρο: fused. Με το αυτοκόλλητο ο ράφτης δεν χρειάζεται να σπαταλήσει ώρες πάνω από ένα ρούχο με τη βελόνα στο χέρι. Το μόνο που έχει να κάνει είναι να κολλήσει αυτό το συνθετικό υλικό πάνω στο εξωτερικό ύφασμα. Βέβαια, μη νομίζετε ότι η συγκεκριμένη διαδικασία δεν απαιτεί τέχνη, αλλά και ειδικές μηχανές. Είναι εντελώς διαφορετικό το αποτέλεσμα που προκύπτει από ένα απλό σίδερο, συγκριτικά με αυτό που αποδίδει μια πανάκριβη επαγγελματική πρέσα. Οι φτηνές κατασκευές, οι οποίες φυσικά αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό των «ετοιματζίδικων» σακακιών και κοστουμιών των 99 ευρω που κυκλοφορούν στην αγορά, γρήγορα χαλάνε. Μια βροχή ή μια επίσκεψη στο καθαριστήριο πολλές φορές αρκούν για να «σκάσει» το αυτοκόλλητο και να αρχίσουν να εμφανίζονται αντιαισθητικές φουσκάλες στα πέτα και το στήθος του σακακιού.

Φυσικά, όλα τα παραπάνω δεν οδηγούν στο συμπέρασμα ότι πρέπει να ρίξουμε στον Καιάδα τα ενδύματα με αυτοκόλλητο στο σύνολό τους. Το ράψιμο με καναβάτσα είναι, όπως και να το κάνουμε, μια πολυτέλεια που πολλοί δεν δύνανται ν’ απολαύσουν. Το αυτοκόλλητο μπορεί να προσφέρει στον άντρα τα περισσότερα πλεονεκτήματα ενός επί παραγγελία ενδύματος (επιλογή υφάσματος, χρώματος, μοτίβου, στιλ, σωστή εφαρμογή κλπ) σε πολύ πιο χαμηλές τιμές, σε σχέση με το χειροποίητο καναβάτσο. Είναι καθαρά ζήτημα εργατοωρών.

Η τραγωδία

Το τραγικό είναι όμως, φίλε αναγνώστη, όταν άντρες που δεν διαθέτουν τις απαραίτητες γνώσεις, τις οποίες δωρεάν και με χαρά προσφέρει το Μονόπετο, καθοδηγούμενοι από τις διαφημιστικές εταιρείες και τους influencers πληρώνουν για σακάκια με αυτοκόλλητο τα λεφτά που κοστίζει ένα πραγματικά bespoke κοστούμι με καναβάτσα, απλά επειδή το πρώτο έχει μια ταμπελίτσα που γράφει BOSS ή Armani ή Brooks Brothers από πίσω.
Κύριοι, ουδείς επιθυμεί να πετάει τα λεφτά που με τον ιδρώτα του προσώπου του και το στύψιμο του μυαλού του έχει αποκτήσει. Δεν είναι δυνατόν να κάνουμε έρευνα αγοράς επί μήνες για να αγοράσουμε έναν καινούργιο υπολογιστή, ένα ψυγείο ή μια φωτογραφική μηχανή και να μη δείχνουμε την απαραίτητη επιμέλεια στα ενδύματα και τα υποδήματά μας. Κάντε έρευνα αγοράς, ρωτήστε, διαβάστε και μετά προχωρήστε στην επιλογή που σας καλύπτει περισσότερο. Άλλωστε, πολλοί είναι αυτοί που θα σας δουν με το καινούργιο σας σακάκι και ελάχιστοι αυτοί που θα θαυμάσουν το νέο σας ψυγείο…

Υ.Γ. Για να διαπιστώσει κάποιος, σ’ ένα κατάστημα ετοίμων ή vintage ενδυμάτων, εάν έχει μπροστά του ένα σακάκι με καναβάτσο, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει είναι να πιάσει με τα ακροδάχτυλα του ενός χεριού το εξωτερικό ύφασμα και με τα ακροδάχτυλα του άλλου τη φόδρα. Σε περίπτωση που το σακάκι είναι με καναβάτσο, θα γίνει άμεσα αντιληπτή η ύπαρξη ενός τρίτου σκληρού υφάσματος ανάμεσά τους. Στην περίπτωση του θερμοκολλητικού, το εξωτερικό ύφασμα θα συμπεριφέρονται ως ένα ενοποιημένο πανί. Επίσης, μπορεί να κοιτάξει στην πίσω πλευρά των πέτων. Αν υπάρχουν μικρές οπές, αυτές προέρχονται από τις βελονιές (κλάπες) που έχουν γίνει για να στηρίξουν το καναβάτσο στο σακάκι.