Τα 97 από τα 100 κοστούμια που πωλούνται σήμερα στη χώρα μας, σύμφωνα με την προσωπική εκτίμηση του γράφοντος, ανήκουν στην κατηγορία ready-to-wear ή αλλιώς off-the-rack. Μιλάμε δηλαδή για κοστούμια βιομηχανικής παραγωγής τα οποία τα αγοράζει κάποιος έτοιμα και η μόνη τροποποίηση που μπορεί να κάνει είναι να κοντύνει το παντελόνι (κάποια εμπορικά καταστήματα ενδυμάτων αναλαμβάνουν αυτή τη διαδικασία, άλλα πάλι όχι, οπότε θα πρέπει να απευθυνθείτε σε κάποια μοδίστρα, κλπ).
Στα ready-to-wear συγκαταλέγονται άπαντα τα κοστούμια που αγοράζεις έτοιμα από ένα μαγαζί, ανεξαρτήτου μάρκας, ποιότητας και φυσικά τιμής. Ο καταναλωτής μπορεί να βρει ready to wear κοστούμι από 80 έως και κάποιες χιλιάδες ευρώ. Ο οίκος Brooks Brothers προσφέρει υψηλής ποιότητας, αλλά πάντα ready-to-wear, κοστούμια, τα οποία ξεκινούν από περίπου 1.200 ευρώ.
Πρέπει κάποιος να είναι πολύ τυχερός και συγχρόνως να διαθέτει τέλειες και συμμετρικές αναλογίες για να βρει κοστούμι ready-to-wear που να του εφαρμόζει, ανεξαρτήτως της τιμής και της ποιότητας κατασκευής του. Το ανθρώπινο σώμα δεν είναι τέλειο και σπανίως απόλυτα ίδιο με κάποιο άλλο. Οι πιθανότητες να βρει κάποιος κοστούμι ready-to-wear που να είναι στο σωστό ύψος τα μανίκια ώστε να φαίνεται η μανσέτα του πουκάμισου είναι ελάχιστες. Το πιο πιθανό είναι να θέλουν κόντεμα κι αυτό σε ένα σακάκι είναι δύσκολο και απαιτείται έρευνα για να βρεις τον ράφτη μεταποιήσεων που να μπορεί να το καταφέρει. Ιδίως αν το κοστούμι έχει στο μανίκι λειτουργικά κουμπιά (δηλαδή ξεκουμπώνουν).
Εδώ ο αγοραστής μπορεί να επιλέξει μεταξύ των έτοιμων ενδυμάτων που διαθέτει ήδη το κατάστημα και κατόπιν να υπάρξει μια σειρά μετατροπών από εξειδικευμένο ράφτη, ο οποίος θα φέρει το προϋπάρχον κοστούμι στα μέτρα του. Στο made-to-measure κοστούμι ο αγοραστής μπορεί να επιλέξει διάφορες λεπτομέρειες, εφόσον τις προσφέρει το κατάστημα, που θα κάνουν πιο ιδιαίτερο και αποκλειστικό το ένδυμά του, όπως μια πολύχρωμη φόδρα για το σακάκι, κουμπιά για τιράντες στο παντελόνι κ.α.
Τα τελευταία χρόνια στο ίντερνετ ανθούν επιχειρήσεις οι οποίες προσφέρουν τη δυνατότητα διαδικτυακής παραγγελίας ενός made-to-measure κοστουμιού με εκατοντάδες επιλογές τροποποίησης. Πρόκειται όμως για μια διαδικασία την οποία δεν συστήνω σε κάποιον που δεν έχει ερευνήσει το θέμα. Είναι σίγουρο ότι τις δυο-τρεις πρώτες φορές το αποτέλεσμα δεν θα τον ικανοποιήσει.
Το κόστος για ένα made-to-measure κοστούμι διαφέρει κατά πολύ από κατάστημα σε κατάστημα και απαιτείται ενδελεχής έρευνα. Στο ίντερνετ, η Indochino προσφέρει επιλογές που ξεκινούν από 250 ευρώ και μπορούν να ξεπεράσουν τα 700 ευρώ.
Το Άγιο Δισκοπότηρο της κλασικής ανδρικής ένδυσης. Εδώ, ο αγοραστής μπορεί να επιλέξει ό,τι του περνάει από το μυαλό. Το χρώμα, το ύφασμα, το κόψιμο, την παραμικρή λεπτομέρεια. Ο ράφτης παίρνει τα μέτρα, καταγράφει τις επιλογές και ξεκινά από το μηδέν την κατασκευή του ενδύματος. Ακολουθεί η πρώτη πρόβα όπου ο αγοραστής φοράει ουσιαστικά ένα προσχέδιο του τελικού ενδύματος και ο ράφτης μπορεί να διαπιστώσει σε ποια σημεία χρειάζεται στένεμα ή φάρδεμα κλπ. Υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί να χρειαστεί και δεύτερη πρόβα ώστε να τελειοποιηθεί κάθε λεπτομέρεια. Ο χρόνος που απαιτείται για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου χειροποίητου κοστουμιού μπορεί να φτάσει έως και μήνες από την ώρα της παραγγελίας, κι αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να συνυπολογιστεί. Εάν κάποιος χρειάζεται ένα κοστούμι μέσα στις επόμενες δυο μέρες, το χειροποίητο αλλά ακόμη και το made-to-measure αποκλείονται απευθείας. Χρειάζεται χρόνος. Όπως λένε και οι μεγάλοι ραφτάδες της Νάπολης «το κοστούμι είναι πόνος».
Στην Ελλάδα έχουν απομείνει ελάχιστοι ράφτες που δημιουργούν χειροποίητα κοστούμια. Αποστολή του Μονόπετου είναι να τους βρει, να τους καταγράψει και να τους παρουσιάσει στο κοινό σε μια προσπάθεια να σωθεί αυτός ο τόσο ευγενής επαγγελματικός κλάδος, ο οποίος απειλείται με εξαφάνιση -στη χώρα μας τουλάχιστον- μετά από χιλιάδες χρόνια προσφοράς.
Οι τιμές για ένα αξιοπρεπές χειροποίητο κοστούμι ξεκινούν από περίπου 700 ευρώ, συνυπολογίζοντας κόστος υφάσματος και την αμοιβή του ράφτη. Τιμή εξαιρετικά χαμηλή σε σχέση με τα ευρωπαϊκά δεδομένα και πολύ χαμηλότερη από το ready-to-wear κοστούμι τηs Brook Brothers που είδαμε πιο πάνω.
Σε όλα τα παραπάνω ο υποψήφιος κάτοχος ενός κοστουμιού θα πρέπει να συνυπολογίσει τη σχέση κόστους/χρήσης. Ένα οποιοδήποτε ένδυμα ή υπόδημα κοστίζει τελικά αντιστρόφως ανάλογα από το πόσες φορές το έχεις χρησιμοποιήσει. Εάν συγκρίνουμε π.χ. ένα ready-to-wear κοστούμι αξίας 200 ευρώ το οποίο τελικά δεν «κάθεται» καλά, λόγω χαμηλής ποιότητας υλικών φθαρεί γρήγορα και τελικά φορεθεί μόνο τέσσερις φορές, θα έχει κοστίσει 200/4= 50 ευρώ η χρήση. Εάν τώρα επενδύσει κάποιος σε ένα χειροποίητο κοστούμι αξίας 600 ευρώ, το οποίο είναι φτιαγμένο με υψηλής ποιότητας υλικά, και φυσικά αφού είναι φτιαγμένο για έναν συγκεκριμένο άνθρωπο «κάθεται» τέλεια, με σωστή συντήρηση μπορεί να διατηρηθεί για πάνω από δέκα χρόνια και να φορεθεί τελικά πάνω από 40 φορές, το κόστος χρήσης θα είναι 600/40= 15 ευρώ. Είμαι πολύ φτωχός για να ψωνίζω φτηνά όπως έλεγαν οι παλαιότεροι.
Τέλος, αξίζει να σημειώσουμε ότι σήμερα η βιομηχανίας της ένδυσης είναι η δεύτερη πιο ρυπογόνα μετά την πετρελαιοβιομηχανία. Εμπορικές επιχειρήσεις όπως η H&M, η Zara, η Gap κ.α. αντικαθιστούν όλο τους το εμπόρευμα πολλές φορές κάθε χρόνο θέλοντας να προσελκύσουν πελατεία με δέλεαρ τις συνεχώς ανανεούμενες κολεξιόν τους, τις οποίες προσφέρουν σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές. Επιβάλλουν έτσι το αρχέτυπο του πελάτη–καταναλωτή ο οποίος θα αγοράσει κάτι, θα το φορέσει μια-δυο φορές και θα το πετάξει (ή στην καλύτερη περίπτωση θα το ξεχάσει σε μια ντουλάπα) και την επόμενη εβδομάδα θα αγοράσει κάτι καινούργιο «της μόδας». Στον αντίποδα αυτής της μαζικής, απρόσωπης, καταναλωτικής, ισοπεδωτικής, αντι-οικολογικής και εν τέλη πολυέξοδης πραγματικότητας βρίσκεται... ένας ράφτης.
Διαδώστε!