Το κοστούμι των 99 ευρώ και άλλες ιστορίες τρέλας Δημοσιεύτηκε σε: Ενδύματα
«Υπάρχουν δύο είδη τρέλας», λέει ο συγγραφέας για θέματα κλασικού στιλ G. Bruce Boyer και διευκρινίζει: «αυτό που σε κάνει να νομίζεις ότι είσαι ο Ναπολέοντας και αυτό που σε κάνει να νομίζεις ότι μπορείς να αποκτήσεις ένα καλό κοστούμι τσάμπα». Αυτή η φράση μού έρχεται στο μυαλό κάθε φορά που περνάω έξω από μια βιτρίνα, η οποία διαφημίζει «κοστούμια με 99 ευρώ» ή ακόμη χειρότερα «κοστούμι με 99 ευρώ και δώρο άλλο ένα». Η αλήθεια είναι ότι αν θες να αποκτήσεις ένα κοστούμι από αξιοπρεπές ύφασμα και να το φτιάξει ένας παραδοσιακός ράφτης με καναβάτσο, το «μαλλί» θα πάει 600-1200 ευρώ. Αυτό το ποσό ισχύει για την Ελλάδα που οι τιμές είναι ακόμη χαμηλά, παρά το γεγονός ότι έχουν μείνει ελάχιστοι παραδοσιακοί βελονάδες. Στο εξωτερικό, η τιμή πολλαπλασιάζεται επικίνδυνα. Ας δούμε όμως αναλυτικά τι παίρνεις με 99 και τι παίρνεις με 1200 ευρώ (επίτηδες χρησιμοποιώ μια υψηλή τιμή αναφοράς για ευνόητους λόγους).
Με 99 ευρώ αποκτάς ένα κοστούμι από 100% πολυεστερικό ύφασμα. Δεν υπάρχει ίχνος μαλλιού στο ρούχο. Οι κλωστές, τα κουμπιά, η φόδρα, όλα είναι από όσο το δυνατόν χαμηλότερης ποιότητας. Φυσικά, η εσωτερική κατασκευή του σακακιού έχει γίνει με θερμοκολλητικό ύφασμα (αυτοκόλλητο) και ούτε λόγος για σχεδιαστική γραμμή και εφαρμογή. Το εν λόγω ένδυμα έχει φτιαχτεί με έναν και μοναδικό στόχο: το χαμηλό κόστος παραγωγής. Ας δούμε λίγο όμως το κόστος αυτό καθ’ αυτό. Για να το προσφέρει ένας έμπορος 99 ευρώ, σημαίνει ότι βγάζει κέρδος αφού αφαιρεθεί ο ΦΠΑ (23%) και το κόστος αγοράς στο οποίο συμπεριλαμβάνονται η αμοιβή του εργοστασίου κάπου στην Ασία, το ταξίδι του μέσα στο κοντέινερ μέχρι τον Πειραιά, ο εκτελωνισμός, καθώς και τα λειτουργικά έξοδα του ίδιου του εμπόρου (ενοίκιο, ρεύμα αμοιβές υπαλλήλων, κλπ). Αυτό σημαίνει ότι τα υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένα το εν λόγω κοστούμι δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 10 ευρώ. Δεδομένου ότι και το εργοστάσιο πρέπει να καλύψει τα έξοδα και να βγάλει κέρδος, άντε να πωλείται χονδρική στα 15 ευρώ το κομμάτι. Βέβαια, βλέποντας στο aliexpress.com κοστούμια να πωλούνται στη λιανική σε αυτήν ακριβώς την τιμή, το πραγματικό κόστος μάλλον είναι πολύ πιο χαμηλό.
Μιλάμε για κοστούμια που είναι φτηνότερα από μια σαλάτα, σε ένα μέτριο προς καλό εστιατόριο. Μιλάμε για κοστούμια μέσα στα οποία δυσφορείς, έστω και με την παραμικρή αύξηση της θερμοκρασίας (ο πολυεστέρας δεν «χαρίζεται»), αλλά και καταδικασμένα να αποσυντεθούν εις τα εξ ων συνετέθησαν έπειτα από ελάχιστες φορές χρήσης. Έχω ακούσει δεκάδες ιστορίες για παντελόνια που διαλύθηκαν μέσα στην πρώτη εβδομάδα και σακάκια που καταστράφηκαν στην πρώτη ψιχάλα βροχής που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν. Είναι κοστούμια μίας χρήσης φτιαγμένα από υλικά που καταστρέφουν το περιβάλλον, από εργάτες που δεν έλαβαν δίκαιους μισθούς και των οποίων οι συνθήκες εργασίας κάθε άλλο παρά νόμιμες, ηθικές και ανθρώπινες είναι.
Πάμε τώρα και στην άλλη άκρη, τα 1200 ευρώ. Προφανώς, δεν μιλάμε για ένα ευκαταφρόνητο ποσό. Να δούμε όμως τι παίρνεις με αυτό. Πρώτα από όλα αποκτάς ένα εξαιρετικό ύφασμα. Αν υποθέσουμε ότι η αμοιβή του παραδοσιακού ράφτη είναι 700 ευρώ για σακάκι-παντελόνι, μας μένουν 500 ευρώ για τα 3,5 μέτρα ύφασμα που θα χρειαστούμε. Δηλαδή, για ύφασμα αξίας 142 ευρώ το μέτρο. Οι επιλογές είναι κυριολεκτικά αμέτρητες και φυσικά μιλάμε για 100% μαλλί ανώτερης ποιότητας. Ένα φυσικό υλικό το οποίο αναπνέει, στρώνει και, ανάλογα με την ύφανσή του, ζεσταίνει ή δροσίζει αυτόν που το φοράει. Ένα οικολογικό υλικό, το οποίο είναι φτιαγμένο για να αντέχει μέσα στα χρόνια και όχι να πεταχτεί μετά από ελάχιστη χρήση.
Ας περάσουμε στην αμοιβή του ράφτη την οποία ορίσαμε στα 700 ευρώ. Σε αυτήν περιλαμβάνεται το κόψιμο του υφάσματος στα μέτρα, τις ανάγκες και τις προσωπικές επιλογές κάθε πελάτη. Με όπλα μόνο τη γεωμετρία και ένα σαπουνάκι, ο ράφτης θα σχεδιάσει από το μηδέν το ρούχο, σύμφωνα με τις επιθυμίες σου. Κατόπιν, με ένα μεγάλο ψαλίδι θα κόψει προσεκτικά όλα τα μέρη του κοστουμιού, όπως επίσης το καναβάτσο, το πλαστρόν και τη σπαλατσότριχα, τα υλικά τα οποία χτίζουν τον όγκο του σακακιού, αυτά που κάνουν τη διαφορά από το αυτοκόλλητο ενός ετοιματζίδικου σακακιού.
Με μια κλωστή και μια βελόνα θα συνθέσει ένα ολοκληρωμένο ένδυμα μόνος του. Χωρίς τη βοήθεια κανενός. Μια γραμμή παραγωγής του ενός. Με την ολοκλήρωση του πρώτου σταδίου, αρχίζουν οι πρόβες και οι διορθώσεις. Ξενύχτι, αγωνία και πόνος. Ράψιμο, λάθος και ξήλωμα και πάλι από την αρχή μέχρι ο τεχνίτης να μείνει ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα. Μέχρι να βεβαιωθεί ότι ο πελάτης θα μείνει ευχαριστημένος, ότι θα ξανάρθει, ότι θα τον προτείνει σε έναν φίλο του. Δεν έχει βλέπεις, φίλε αναγνώστη, τμήμα marketing και πωλήσεων από πίσω του. Η διαφήμισή του στηρίζεται στο αποτέλεσμα της δουλειάς που κάνουν τα χέρια του και σε έναν καλό λόγο.
Στο τέλος, ο πελάτης θα παραλάβει ένα ένδυμα άψογης εφαρμογής, φτιαγμένο αποκλειστικά για τον ίδιο από ένα εξαιρετικό ύφασμα, ραμμένο με μεράκι από έναν άνθρωπο που τον ενδιαφέρει η ποιότητα της δουλειάς που θα παραδώσει. Ένα κοστούμι φτιαγμένο να αντέχει, το οποίο κάθε φορά που το φοράει θα γίνεται καλύτερο. Ένα ρούχο έτοιμο να καλοδεχτεί την πατίνα που αφήνει ο χρόνος και τη μυρωδιά των εμπειριών που θα ζήσει. Ένα προϊόν με after sale service, καθώς ο ράφτης πάντα θα είναι εκεί να το συντηρήσει, εφόσον παραστεί ανάγκη.
Θα μου πεις τώρα, φίλε αναγνώστη, ότι δεν μπορούν όλοι να διαθέσουν αυτό το ποσό. Έχεις απόλυτο δίκιο. Για αυτό και συμβουλεύω όσους αγαπούν την κλασική ανδρική ένδυση να επενδύσουν χρόνο στην έρευνα. Υπάρχουν δεκάδες τρόποι για να καταφέρεις να ράψεις ένα κοστούμι παραδοσιακά μεν, οικονομικά δε. Πρώτα από όλα, όλοι οι παραδοσιακοί ράφτες δουλεύουν με δόσεις, ενώ δεν χρεώνουν όλοι τα 700 ευρώ που προαναφέραμε. Επίσης, πλέον, υπάρχουν στο διαδίκτυο πολλές εταιρείες που προσφέρουν ποιοτικά υφάσματα σε εξαιρετικές τιμές (μπορεί κάποιος να βρει άνετα 3,5 μέτρα ύφασμα για 150-200 ευρώ).
Τέλος, ας μην ξεχνάμε τα μεταχειρισμένα, τα οποία εκτός από μια οικολογική επιλογή, συνιστούν και μια σπουδαία ευκαιρία. Στις ημέρες μας, εκτός από το e-bay, το οποίο κρύβει θησαυρούς, λειτουργούν αρκετές εξειδικευμένες ιστοσελίδες πώλησης χειροποίητων ενδυμάτων και υποδημάτων σε εξαιρετικές τιμές. Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν, λοιπόν! Απλά μη σκεφτείς ποτέ ξανά, φίλε αναγνώστη, ότι μπορείς να αποκτήσεις ένα καλό κοστούμι τσάμπα. Αυτό είναι, πράγματι, σκέτη τρέλα.